Teamwork

“Anything you say to the wise will make them wiser. Whatever you tell the righteous will add to their knowledge.”              Proverbs 9:9

 

            “One is too small a number to achieve greatness” หนึ่งเป็นจำนวนตัวเลขที่น้อยเกินไปที่จะประสบความสำเร็จในการทำสิ่งที่ยิ่งใหญ่ เป็นประโยคคำพูดที่แหลมคมและเป็นความจริงที่อาจารย์ John C Maxwell เขียนไว้ในหนังสือ The 17 Indisputable Laws of Teamwork หนึ่งในหนังสือหลายเล่มที่อาจารย์เขียนเกี่ยวกับเรื่องการเป็นผู้นำที่ขายได้ทั่วโลกเกิน 15 ล้านเล่มแล้ว ซึ่งผมคงต้องใช้เวลาอีกพอสมควรในการอ่านและเรียบเรียงเขียนนำเสนอในโอกาสต่อไป สำหรับวันนี้ขอแนะนำแนวความคิดกว้างๆกันก่อนในเรื่อง Teamwork เพราะเรื่องนี้เป็นจุดอ่อนของสังคมไทย ที่มีคนกล่าวว่าประเทศไทยเสียกรุงมาแล้ว 2 ครั้งเป็นเพราะคนไทยไม่มี Teamwork ในการทำงานป้องกันกรุง จึงทำให้พ่ายแพ้ศึกสงคราม และมักจะได้ยินคนพูดค่อนแคะอยู่เนืองๆว่า กีฬาไทยไปโอลิมปิคจะได้เหรียญเฉพาะนักกีฬาที่เล่นคนเดียวเช่น มวย เทกวนโด ยกน้ำหนัก ส่วนกีฬาที่เล่นเป็นทีมคงหวังเหรียญทองยาก เพราะไทยมีปัญหาเรื่องการเล่นกีฬาแบบเป็นทีม แม้แต่ในวงธุรกิจการค้าก็เคยได้ยินนักธุรกิจพูดหยอกกันว่า นักธุรกิจญี่ปุ่นกลัวคนไทยเมื่อต้องเจรจาธุรกิจตัวต่อตัว แต่จะดีใจเมื่อได้เจรจาธุรกิจกับคนไทยมากกว่า 1 คน เพราะเริ่มมองเห็นจุดอ่อนของคนไทยในการเจรจาธุรกิจ

            อยากจะบอกว่าที่กล่าวไปข้างต้นดูจะเกินจริงไป แต่ก็รู้สึกขัดแย้งกับความจริงที่ได้พบเห็นในสังคมไทยทุกวันนี้ ทั้งองค์กรสมาคมกีฬา องค์กรธุรกิจการค้าอุตสาหกรรม สภานักการเมือง องค์กรศาสนา และองค์กรวิชาชีพต่างๆ มีข่าวให้เห็นกันบ่อยๆในเรื่องความขัดแย้งแตกแยกกันจนถึงขั้นเอาเรื่องฟ้องร้องกัน ทำให้มีความรู้สึกว่า คำกล่าวหาว่า คนไทยทำงานเป็นทีมไม่เป็น น่าจะมีความจริงอยู่ไม่น้อย

            ความจริงในทุกสังคม ในทุกชาติภาษา ในทุกองค์กร ที่มีคนเกี่ยวข้อง ย่อมมีเรื่องของความคิดขัดแย้งเกิดขึ้น เพราะเป็นธรรมชาติที่มนุษย์จะมีความคิดที่แตกต่างกัน เนื่องจากโดยพื้นฐานแล้ว มนุษย์ทุกคนมีความแตกต่างกัน (Human beings are differences) แต่ในความแตกต่างกันของมนุษย์นั้นก็ยังมีความเหมือนที่ใกล้เคียงกันอยู่ ทำให้สามารถยอมรับและทำงานด้วยกันได้ ประเด็นจึงอยู่ที่ว่า จะนำความแตกต่างและความเหมือนของแต่ละคนมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้อย่างไร

Key thoughts (ความคิดหลัก)

·         Teamwork is the heart of great achievement

 การทำงานเป็นทีมเป็นหัวใจของความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ เพราะแม้ผู้นำผู้บริหารจะมีวิสัยทัศน์ที่ดี มีความคิดปราดเปรื่อง มีปัญญาเลิศล้ำ มียุทธศาสตร์ยอดเยี่ยม แต่ไม่สามารถทำให้สำเร็จได้ด้วยลำพังตนเอง ต้องอาศัยความสามารถที่แตกต่างกันของคนหลายคน และอาศัยความสามารถที่เหมือนๆกันของคนหลายคนเช่นกัน มาช่วยกันทำงานจึงจะบรรลุความสำเร็จได้

 

·         Teams involve more people, thus offering more resources, ideas and energy.

งานยิ่งใหญ่ ยิ่งต้องใช้คนมากขึ้น ยิ่งต้องใช้ทรัพยากร ความคิด และพลังงานมหาศาลในการทำให้งานสำเร็จ ความยากอยู่ตรงที่จะจัดการบริหารคนอย่างไรให้สามารถใช้ความแตกต่างและความเหมือนของแต่ละคน ให้แสดงออกมาเป็นพลังงานรวมที่ทรงประสิทธิภาพ เพราะคนไม่ใช่หุ่นยนต์ที่ยอมให้บังคับตามโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ฝังไว้ ถ้าบริหารจัดการคนได้อย่างเป็นระบบ ความเป็นทีมเกิดขึ้น มีการทำงานเป็นTeamwork งานจะสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพและมีคุณภาพ แต่ถ้าบริหารจัดการคนไม่ได้ คนที่มารวมกันจะกลายเป็น Team-weak รวมกันอ่อนแอ

 

·         Teams benefit from multiple perspectives

การทำงานเป็นทีมได้ประโยชน์จากการมีมุมมองที่แตกต่างกัน เป็นความจริงถ้าคนในทีมใช้มุมมองที่แตกต่างกันเพื่อประโยชน์ร่วมกันงานจะสัมฤทธิ์ผลอย่างมีประสิทธิภาพและมีคุณภาพ และเป็นความจริงอีกเช่นกันถ้าคนในทีมใช้มุมมองที่แตกต่างกันเพื่อเอาชนะกัน งานจะล้มเหลวและเกิดความเสียหายในที่สุด

 

Teamwork Principles (หลักการของการทำงานเป็นทีม)

·         Team as an entity

การทำงานเป็นทีมจะเกิดขึ้นได้เมื่อคนในทีมมีความรู้สึกว่าเป็นเนื้อเดียว แม้ว่าสมาชิกแต่ละคนในทีมจะมีภูมิหลัง มีความรู้ทักษะ ความเชี่ยวชาญ ความถนัด ความชอบ ที่แตกต่างกัน แต่เมื่อมาร่วมทำงานอยู่ในทีมเดียวกัน จะต้องสร้างตัวตนใหม่ เป็นตัวตนของทีมทำงานให้เกิดขึ้น ลดตัวตนของตนให้เล็กลง ให้ตัวตนของทีมใหญ่ขึ้น จนทุกคนในทีมเกิดความรู้สึกว่าเป็นเจ้าของทีม (Sense of ownership) เกิดขึ้น อยากให้ทีมทำงานสำเร็จ มากกว่าความสำเร็จส่วนตน

 

·         Learn from each other

เนื่องจากแต่ละคนในทีมมีความเหมือนและความแตกต่างกัน มีทักษะ ความรู้ ความสามารถที่ไม่เหมือนกัน มีจุดอ่อนจุดแข็งที่แตกต่างกัน จึงต้องมีการแบ่งปันความรู้และประสบการณ์ (Offer knowledge and skills) เพื่อพัฒนาทีมให้มีประสิทธิภาพสูงสุดในการทำงาน ถ้าคนในทีมยังเก็บ ความรู้ความสามารถของตนไว้กับตัว ไม่ยอมแบ่งปันให้คนอื่น การอยู่ร่วมทีมเดียวกันย่อมไม่เกิดประโยชน์ เพราะทีมขาดการหลอมรวม (Synergy) ความสามารถเข้าด้วยกันให้เกิดพลัง

 

·         Two ways communication

การสื่อสารในทีมต้องเป็นสองทางเสมอจึงจะเกิดความเข้าใจตรงกัน และทำงานอย่างได้ผล การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพทำให้การทำงานมีประสิทธิภาพ การสื่อสารที่ดีหมายถึงการฟังความคิดเห็นของคนอื่น (Listen to other’s point of view) ด้วยความเข้าใจ เพราะคนมีแนวโน้มที่จะไม่ยอมฟังมุมมองความคิดที่แตกต่างไปจากตนเอง และทีมที่ดีต้องเป็นทีมที่มีคนฟังเป็นไม่ใช่เป็นทีมที่มีคนพูดเป็นแต่อย่างเดียวโดยไม่ฟังคนอื่น

 

·         Feel a valuable part

สมาชิกที่อยู่ในทีมต้องมีความรู้สึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของทีม และเป็นส่วนที่มีคุณค่าด้วย เพราะถ้าสมาชิกในทีมเกิดความรู้สึกว่าตนเองไม่มีความหมาย ไม่มีความสำคัญเมื่อใด เมื่อนั้นความรู้สึกในการให้ความร่วมมือ (Sense of collaboration) จะขาดหายไป ความรู้สึกกระตือรือร้นในการทำงานให้ทีมจะลดลง ทำให้ทีมขาดพลังงานในการขับเคลื่อนไปข้างหน้า

 

·         Healthy competition

ความรู้สึกต้องการเอาชนะเป็นสัญชาตญาณที่ดี เพราะทำให้คนเกิดพลังในการมุ่งมั่นเอาชนะสิ่งที่ท้าทายความสามารถ การทำงานในทีมจึงต้องมีวิญญาณและอารมณ์แห่งการแข่งขันเพื่อเกิดความรู้สึกอยากแก้ไขปัญหา (Sense of problem solving) เป็นการแข่งขันกับตัวเองในการเอาชนะปัญหาอุปสรรค เป็นการแข่งขันกับสมาชิกในทีมเดียวกันเพื่อให้งานที่รับผิดชอบมีประสิทธิภาพและคุณภาพ เป็นการแข่งขันกับทีมอื่นเพื่อให้ผลงานของทีมตนดีกว่าทีมคู่แข่งขัน

 

·         Reward and recognition

การทำงานให้บรรลุเป้าหมายต้องมีรางวัลและการยกย่องเป็นแรงขับดันให้คนเกิดพลังความอยากในการทำงาน แม้ว่าเป้าหมายของทีมคือจุดมุ่งหมายที่ทีมต้องการ แต่รางวัลและการยอมรับยกย่องเป็นส่วนสร้างพันธะใจ (Commitment) ให้กับงาน และเป็นการสร้างความรู้สึกเคารพ (Respect) ในความสำเร็จของตนเองและความสำเร็จของผู้อื่น รู้จักเคารพผลงานและความสำเร็จ และยอมรับรางวัลที่ควรจะได้รับ รู้จักให้เกียรติและยกย่องความสำเร็จของผู้อื่น รวมทั้งมีความสัตย์ซื่อ (Honest) ต่อตนเองและต่อผู้อื่น

 

Failure of Teamwork (ความล้มเหลวของการทำงานเป็นทีม)

·         Ego

เพราะตัวตนของคน คือปัญหาอันยิ่งใหญ่ อุปสรรคใหญ่ในการทำงานร่วมกันคือการไม่สามารถเอาชนะตัวตน ยิ่งการทำงานเป็นทีมที่ต้องรวมบรรดาคนที่มีความรู้ความสามารถ มีทักษะความชำนาญ มีประสบการณ์ความเชี่ยวชาญเข้าเป็นทีมเดียวกัน ยิ่งเป็นความยากอย่างยิ่งยวดเพราะตามเก็บ Ego ของแต่ละคนไม่ทัน ฝรั่งถึงบอกว่า “let go of ego” ปล่อยตัวกูของกูไปให้หมด ตัวกูของกูจะได้เล็กลง ตัวทีมของทีมจะได้ใหญ่ขึ้น ฉันเป็นส่วนหนึ่งของทีม (I am a part of team) ไม่ใช่ทีมเป็นส่วนหนึ่งของฉัน (Team is a part of mine)

 

·         Insecure

เพราะคนมีความรู้สึกไม่มั่นคงในตัวเอง ขาดความมั่นใจ ต้องการรักษาอำนาจไว้กับตน จึงไม่ยอมไว้วางใจผู้อื่น ไม่ยอมกระจายอำนาจ ความรับผิดชอบให้ผู้อื่น และ มีความกลัวว่าคนที่มีความสามารถมากกว่าจะมาแทนที่ (Fear of being replaced) ตน การขาดความมั่นคงในตัวเองทำให้ไม่มั่นใจในการทำงานกับคนอื่น ทำให้ทำงานเป็นทีมไม่ได้ และทีมล้มเหลวในที่สุด การทำงานเป็นทีมจึงต้องสร้างทัศนคติในทางบวก ให้มองทีมเป็นโอกาสสร้างความเข้มแข็งให้กับตัวเอง เพราะได้เพื่อนร่วมทีมมาแบ่งปัน ความรู้ความสามารถ ทักษะและประสบการณ์ ทำให้มีโอกาสเก็บเกี่ยวสิ่งใหม่ในการทำงานให้กับตน ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการทำงานและสร้างความมั่นคงในหน้าที่การงานของตนมากขึ้นกว่าเดิม

 

·         Temperament

เรื่องของอารมณ์เกิดขึ้นได้ตลอดเวลาในการทำงาน เพราะทีมประกอบด้วยคนหลายบุคลิก หลายอุปนิสัย เมื่อมาทำงานรวมกันอยู่ในสถานการณ์ที่ตรึงเครียด มีความกดดันเรื่องเวลา หรือมีความสับสนในการสื่อสาร วุฒิภาวะทางอารมณ์ ความนิ่งและความอดทนที่ไม่เท่ากันของคนในทีม ทำให้มักมีการระเบิดอารมณ์ออกมาจนวงแตก ซึ่งเป็นสิ่งที่ทีมงานควรต้องคาดการณ์ไว้ก่อนแล้วว่ามีโอกาสเกิดอารมณ์ประมาณนี้ขึ้นได้ ประเด็นสำคัญคือ เมื่อเกิดเรื่องอารมณ์ขึ้นมาจะมีวิธีการเยียวยาอย่างไรให้ทีมกลับมาเป็นทีมโดยเร็วที่สุด ไม่ควรปล่อยให้อารมณ์มาครอบงำ เกิดบรรยากาศขุ่นมัวในทีม จนทำให้เป้าหมายการทำงานของทีมเสียหาย

 

·         Naïve

เป็นความรู้สึกเชิงประมาท หรืออวดดี หรือมองโลกในแง่ดีเกินไป หรือ ประเมินสถานการณ์ที่ต่ำกว่าความเป็นจริง (Underestimate) ทำให้การทำงานเป็นทีมเกิดความล้มเหลว เป็นนิสัยโดยธรรมชาติของคนที่จะมีความโน้มเอียงลำเอียงเข้าข้างตนเองโดยใช้ความรู้สึกมากกว่าข้อเท็จจริง จนบางครั้งสูญเสียจุดยืน (Disposition) เพราะความรู้สึกว่าตนมีความสามารถทำงานได้ด้วยลำพังตนเอง จึงพยายามทำโดยไม่พึ่งพาทีม และความปรารถนาดีที่จะทำให้ทีมกลับเป็นผลร้ายทำให้ทีมเสียหาย นำความล้มเหลวมาสู่ทีม

            ที่นำเรื่องการทำงานเป็นทีมมานำเสนอในวันนี้ เพราะมีความเป็นห่วงวัฒนธรรมการทำงานของคนไทยที่มุ่งความสำเร็จส่วนบุคคลเป็นหลัก เราชื่นชมยกย่องความสำเร็จของคนคนเดียวในการนำความสำเร็จ มากกว่าความสำเร็จของคนหลายๆคนในการรวมกันทำ ถ้าเราเข้าใจความหมายของ“One is too small a number to achieve greatness” เราไม่ควรเชื่อมั่นจนเกินไปว่าคนๆเดียวจะนำความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ได้ตลอดเวลา ความสำเร็จที่มาจากการทำงานร่วมกันของคนจำนวนมากที่ต่างทำงานในหน้าที่ของตนให้ดีที่สุดโดยมีเป้าหมายเดียวกัน จะเป็นความสำเร็จที่ยั่งยืนกว่า

            James Cash Penney ผู้ก่อตั้งห้างสรรพสินค้าชื่อดัง J.C. Penney ในสหรัฐอเมริกากล่าวว่า “The best teamwork comes from men who are working independently toward one goal in unison.” ทีมงานที่ดีที่สุดมาจากคนหลายคนที่ต่างทำงานโดยอิสระอย่างมีเอกภาพไปสู่เป้าหมายเดียว

            และแม้ว่าเราจะมีความสามารถในการทำงานให้ประสบความสำเร็จได้ แต่ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่กว่า คือการใช้ความสามารถของเราทำงานร่วมกับคนอื่นที่มีความสามารถแตกต่างกันไปสู่เป้าหมายความสำเร็จที่สูงกว่า

            Michael Jordan นักบาสเกตบอลอเมริกันที่ประสบความสำเร็จอย่างมากกล่าวว่า “Talent wins games, but teamwork and intelligence wins championships” ความสามารถทำให้ชนะการแข่งขันได้ แต่การทำงานเป็นทีมและความชาญฉลาดทำให้เป็นผู้ชนะเลิศในการแข่งขันJ