ก้าวใหม่การศึกษาOnline

“It is the LORD who gives wisdom; from him come knowledge and understanding.” Proverbs 2:6

เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2555 มหาวิทยาลัย Open University ได้ประกาศตั้งบริษัท Futurelearn เพื่อร่วมมือกับอีก 11 มหาวิทยาลัยชั้นนำของอังกฤษ เพื่อเตรียมการเปิดการเรียนการสอนแบบ online ในต้นปีหน้า เนื่องจากมหาวิทยาลัยชั้นนำในอังกฤษจำเป็นต้องแข่งขันกับการเรียนการสอนระบบ online ของมหาวิทยาลัยชั้นนำในสหรัฐอเมริกาซึ่งได้เริ่มดำเนินการเปิดสอนในระบบ onlineไปแล้วตั้งแต่ต้นปีนี้โดยบริษัท Coursera และบริษัท edX ของมหาวิทยาลัยชั้นนำในสหรัฐอเมริกาเป็นผู้นำ และมีผู้ลงทะเบียนเรียนทั่วโลกนับล้านคนไปแล้ว

Martin Bean รองอธิการบดีของมหาวิทยาลัย Open University กล่าวว่ามหาวิทยาลัยของเขามีประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอนในระบบการศึกษาทางไกล (Distance learning) มามากกว่าทศวรรษ ดังนั้นบริษัท Futurelearn ที่มหาวิทยาลัยจัดตั้งขึ้นจึงมีความภูมิใจที่จะสานต่อการศึกษาทางไกลโดยจะร่วมมือกับมหาวิทยาลัยชื่อดังของอังกฤษอีก 11 แห่งได้แก่ Birmingham, Bristol, Cardiff, East Anglia, Exeter, King’s College London, Lancaster, Leeds, Southampton, St Andrews และ Warwick ในการสร้างประวัติศาสตร์การศึกษาหน้าใหม่ให้กับระดับอุดมศึกษาของอังกฤษ

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาวิทยาลัย David Willetts สนับการร่วมมือกันของมหาวิทยาลัยชั้นนำของอังกฤษในการแข่งขันให้การศึกษาทาง online กับมหาวิทยาลัยในสหรัฐอเมริกาว่า “สหราชอาณาจักรจะต้องอยู่แถวหน้าของการพัฒนาการเรื่องเทคโนโลยีการศึกษา” ("The UK must be at the forefront of developments in education technology.")

MOOC ซึ่งย่อมาจาก Massive Open Online Courses หรือหลักสูตรการศึกษาonlineที่เปิดให้คนลงทะเบียนเรียนได้ครั้งละจำนวนมากๆคนกำลังเริ่มเป็นที่รู้จัก และเริ่มมีคนสนใจลงทะเบียนเรียนมากขึ้นเรื่อยๆ โดยมีมหาวิทยาลัย Stanford University ในสหรัฐอเมริกาเปิดบริษัท Coursera ในเดือนเมษายนปีนี้เพื่อสอนกระบวนวิชาต่างๆในระบบการเรียน online ซึ่งได้รับการตอบรับจากผู้สนใจเรียนจากทั่วโลกเกินความคาดหมาย ตัวเลขผู้ลงทะเบียนเรียนถึงเดือน กันยายน ปีนี้มีผู้ลงทะเบียนเรียนทั่วโลกทะลุล้านคนแล้ว

 

ผู้ลงทะเบียนเรียนในระบบonline นี้จะได้รับใบประกาศนียบัตรเมื่อเรียนจบกระบวนวิชาที่ลงทะเบียน แต่จะไม่ได้รับหน่วยกิตการศึกษา(Academic credit) ในระบบหลักสูตรปริญญาปกติจากมหาวิทยาลัย การเรียนในระบบ online แบบนี้ ผู้เรียนจะได้รับแบบเรียน ฟัง ดูการบรรยายทางวิดิทัศน์ ทำงานส่งผู้สอน และได้รับการตรวจประเมิน ผ่านระบบ online ทั้งหมด

อันที่จริงมหาวิทยาลัย Edinburgh ก็ได้เริ่มให้การสอนแบบ online แก่ผู้เรียนจำนวนมากผ่านทางบริษัท Coursera ของ Stanford University สหรัฐอเมริกาตั้งแต่เดือนกรกฎาคม ปีนี้ และ University of London ก็ได้ทำการสอนแบบ online ผ่านทาง Coursera เหมือนกันในเดือนกันยายน ที่ผ่านมา

Coursera จัดตั้งขึ้นโดยอาจารย์จาก มหาวิทยาลัย Stanford University โดยมีมหาวิทยาลัยชื่อดังเช่นUniversity of Michigan, Princeton University, University of Pennsylvania ร่วมเป็นเครือข่ายเพื่อสอนวิชาต่างๆในระบบ online แก่ผู้สนใจลงทะเบียนเรียนทั่วโลก เดือนพฤศจิกายน 2012 มีผู้ลงทะเบียนเรียนแล้ว 1,900,241 คน จาก 196 ประเทศ ขณะนี้บริษัท Coursera มีมหาวิทยาลัยชื่อดังจากหลายภูมิภาคทั่วโลกร่วมเป็นเครือข่ายพันธมิตรรวม 33 แห่งแล้ว

การศึกษาแบบ MOOC ได้รับความสนใจอย่างกว้างขวางเมื่อมีจำนวนผู้ลงทะเบียนเรียนในวิชา Artificial Intelligence เปิดสอนที่มหาวิทยาลัย Stanford University ถึง 160,000 คน เป็นปรากฏการณ์ใหม่ทางการศึกษาที่ทำให้อาจารย์ Daphne Koller และอาจารย์ Andrew Ng ต้องรีบร่วมกันจัดตั้งบริษัท Coursera ขึ้นมาเพื่อจัดการบริการการศึกษาผ่านสื่อเทคโนโลยี online ภายใต้มหาวิทยาลัย Stanford ทำให้สามารถให้บริการการสอน online ได้หลากหลายวิชามากขึ้น การเปิดตัวของ Coursera ทำให้หลายมหาวิทยาลัยชั้นนำในสหรัฐอเมริกาตื่นตัวหันมาสนใจการสอนแบบ online มากขึ้น โดยมหาวิทยาลัยชื่อดังอย่าง MIT ได้เปิดบริษัท MITx ขึ้นมาแข่งขัน และ มหาวิทยาลัยชั้นนำอย่าง Harvard University ก็ไม่ยอมเสียหน้าเปิดบริษัท edX ขึ้นมาสู้เหมือนกันด้วยโดยมี University of California ที่ Berkeley, University of Texas System, Wellesley College และ Georgetown University ร่วมเป็นเครือข่ายด้วย

จึงไม่ใช่เรื่องน่าประหลาดใจแต่อย่างไรที่มหาวิทยาลัยชื่อดังในอังกฤษต้องรีบลุกขึ้นมารวมตัวจัดตั้งบริษัท Futurelearn เพื่อเปิดบริการให้การศึกษาทาง online สู้กับมหาวิทยาลัยชั้นนำของสหรัฐอเมริกา และคาดว่าคงมีมหาวิทยาลัยชั้นนำในยุโรป และอเมริกาเหนือเปิดบริการให้การศึกษาระบบ online เพิ่มขึ้น

การเรียนการสอนในระบบ online เติบโตได้อย่างรวดเร็วเพราะความพร้อมของเทคโนโลยีในเวลานี้ที่เอื้ออำนวยให้การเรียนการสอนในระบบ online ทำได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ซึ่งผู้เรียนสามารถใช้สื่อเทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์ต่อการเรียนได้อย่างง่ายดาย และผู้สอนมีความคล่องตัวในการใช้สื่อเทคโนโลยีในการถ่ายทอดความรู้ให้ผู้เรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพและได้ประสิทธิผลสูงด้วย จากจำนวนผู้เรียนในระบบการเรียนตามปกติที่มีผู้ลงทะเบียนเรียนวิชาละ30-50 คน กลายเป็นวิชาเดียวมีผู้ลงทะเบียนเรียนเป็นพันเป็นหมื่นคน

 

ตัวอย่างกระบวนวิชาที่ Coursera เปิดสอนในเบื้องต้นเช่นCryptography, Compilers, Introduction to Logic, Machine Learning, Automata, Natural Language Processing, Design and Analysis of Algorithms I, Model Thinking และ Probabilistic Graphical Models เป็นต้น

 

แต่ในวันนี้ถ้าท่านเข้าไปดูรายชื่อกระบวนวิชาที่ Coursera จะเปิดสอนในเดือนมกราคม ปีหน้า จะมีกระบวนวิชาต่างๆมากกว่า 200 วิชาเปิดให้ท่านลงทะเบียนเรียนตามความสนใจได้แล้วโดยมีมหาวิทยาลัย และวิทยาลัยจากหลายประเทศเข้าร่วมเป็นเครือข่ายพันธมิตรกับ Coursera เช่น

Australia University of Melbourne Canada University of British Columbia University of Toronto Hong Kong Hong Kong University of Science and Technology India Indian Institute of Technology Delhi Indraprastha Institute of Information Technology Delhi Israel Hebrew University of Jerusalem Switzerland École Polytechnique Fédérale de Lausanne United Kingdom University of Edinburgh University of London

United States Berklee College of Music Brown University California Institute of Technology Columbia University Duke University Emory University Georgia Institute of Technology Johns Hopkins University Mount Sinai School of Medicine Ohio State University Princeton University Rice University Stanford University University of California, Santa Barbara University of California, Berkeley University of California, Irvine University of California, San Francisco University of Florida University of Illinois at Urbana-Champaign University of Maryland, College Park University of Michigan University of Pennsylvania University of Pittsburgh University of Virginia University of Washington Vanderbilt University Wesleyan University

การเรียนการสอนแบบ online คงไม่ได้หยุดอยู่แค่ในระดับอุดมศึกษาเท่านั้น แต่กำลังมีทีท่าจะลุกลามลงมาในระดับมัธยมศึกษาด้วย ล่าสุดเมื่อเดือนพฤศจิกายน ที่ผ่านมา University of Miami Global Academy ได้เปิดระบบการศึกษาแบบ MOOC ในระดับมัธยมศึกษา (High school) เพื่อสอนช่วยนักเรียนมัธยมศึกษาของสหรัฐอเมริกาในการเตรียมตัวสอบวิชา SAT นับเป็นการเริ่มต้นให้การศึกษาแบบ online แก่นักเรียนระดับมัธยมศึกษาอย่างเป็นทางการ

ที่นำเรื่องนี้มาเสนอเพื่อให้นักการศึกษาและผู้บริหารการศึกษาของไทยได้ตระหนักว่า การเรียนการสอนของโลกกำลังเปลี่ยนโฉมหน้าไปอย่างรวดเร็ว ผู้บริหารมหาวิทยาลัยและโรงเรียนมัธยมศึกษาในประเทศไทยจะต้องติดตามพัฒนาการการเติบโตของ MOOC ระบบการเรียน online อย่างใกล้ชิดและเตรียมตัววางแผนปรับตัวอย่างรวดเร็ว เพื่อความอยู่รอดของมหาวิทยาลัย และโรงเรียน ที่ท่านเป็นผู้บริหารอยู่

ผมคิดว่าแนวโน้มความเป็นไปได้ในอนาคตอันใกล้นี้ กลุ่มบริษัทการศึกษา online ที่อยู่ในสังกัดมหาวิทยาลัยชั้นนำในสหรัฐอเมริกาที่ให้การศึกษาระบบ online คงเสนอและผลักดันให้สภาการศึกษาของอเมริกา (America Council on Education) พิจารณาให้หน่วยกิตการศึกษาแก่ผู้ลงทะเบียนเรียนทาง online ซึ่งจะทำให้ใบประกาศนียบัตรที่ได้รับจากการลงทะเบียนเรียนวิชาต่างๆทาง onlineเป็นที่ยอมรับในวงกว้างมากขึ้น และจะสามารถใช้ประโยชน์ในการสมัครทำงานได้ในอนาคต

Carl Rogers กล่าวว่า “The only person who is educated is the one who has learned how to learn and change.” คนที่ได้รับการศึกษาคือคนที่ได้เรียนรู้วิธีการเรียนและวิธีการเปลี่ยนแปลง

นักบริหารการศึกษาไทย กรุณาอย่าคิดว่าเรื่องการศึกษาระบบ online นี้เป็นเรื่องไกลตัวและคิดว่าคงต้องใช้เวลาอีกนานกว่าจะมีผลกระทบถึงประเทศไทย มหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกยังต้องขยับตัวกันอย่างนี้แล้ว ถ้าท่านยังไม่คิดขยับตัว ระวังจะกรรเชียงหนีไม่ทันนะครับ

สุขสันต์วันปีใหม่ ขอให้มีความสุขกาย สบายจิต คิดสมหวัง ดังปรารถนาJ